بیماری اسکولیز یا انحراف ستون فقرات در کودکان و بزرگسالان
بیماری اسکولیوز در کودکان یا انحراف ستون فقرات یک بیماری است که در آن ستون فقرات به شکل غیرطبیعی انحراف پیدا میکند. این بیماری میتواند در هر سنی شروع شود، اما بیشتر در دوران کودکی و نوجوانی شروع میشود و دختران بیشتر از پسران به این بیماری مبتلا میشوند.
علل این بیماری ممکن است شامل عوامل ژنتیکی، مشکلات عضلانی و عصبی، فعالیت بدنی نامناسب، نوعی از فرم رشد بدنی و یا آسیبهای جسمی باشد. علائم این بیماری ممکن است شامل انحراف ستون فقرات به یکی یا دو طرف، شکل غیرطبیعی ستون فقرات، ناهنجاری در موقعیت کمر، درد در منطقه کمر و زانو، سختی در حرکت و یا تنگی نفس باشد.
درمان این بیماری به عواملی که باعث بروز آن میشوند، بستگی دارد. در مواردی که بیماری در حال پیشرفت است، از روشهای درمانی مانند استفاده از کورسته، فیزیوتراپی و در برخی موارد جراحی استفاده میشود. همچنین، برای پیشگیری از ایجاد مشکلات شدیدتر، ممکن است به بیماران پیشنهاد شود که فعالیت بدنی مناسبی داشته باشند و از حرکات نامناسب کمری خودداری کنند.
چگونه انحراف ستون فقرات ایجاد می شود؟
در بیماری انحراف ستون فقرات یا اسکولیوز، ستون فقرات به شکل غیرطبیعی انحراف پیدا میکند. این انحراف ممکن است به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شود، از جمله:
- عوامل ژنتیکی: در بسیاری از موارد، بیماری اسکولیوز به دلیل وجود ژنهای مشخص به ارث میرسد و در بیماران خانوادگی شایع است.
- عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی میتوانند به شکل غیرطبیعی انحراف ستون فقرات را تسریع کنند، مانند فعالیت بدنی نامناسب، حمل و نقل سنگین، پوشش کفش نامناسب و استفاده بیش از حد از کیفهای سنگین.
- مشکلات عضلانی و عصبی: برخی مشکلات عضلانی و عصبی مانند پوکی استخوانها، اختلالات عضلانی، ضعف عضلات، سکته مغزی و یا آسیب به ستون فقرات میتواند باعث ایجاد انحراف در ستون فقرات شود.
- بیماریهای مزمن: برخی بیماریهای مزمن مانند سرطان، آرتریت و یا سایر بیماریهای تاثیرگذار بر استخوان و عضلات میتواند به شکل غیرطبیعی باعث انحراف ستون فقرات شود.
در کل، دلایل ایجاد انحراف ستون فقرات بسیار متنوع هستند و در بسیاری از موارد، چندین عامل با هم ترکیب شدهاند که به شکل غیرطبیعی ستون فقرات را به سمت یکی از طرفین انحراف میدهند.
علائم بیماری اسکولیز در کودکان و بزرگسالان
علائم انحراف ستون فقرات یا اسکولیوز در کودکان و بزرگسالان ممکن است متفاوت باشد. در بیشتر موارد، این بیماری در دوران کودکی و نوجوانی آغاز میشود و به طور طبیعی در دوران رشد بدن به شدت پیشرفت میکند. در بزرگسالان، اسکولیوز معمولاً در دوران نوجوانی شروع شده است و در طول زمان به شکل طبیعی پیشرفت نمیکند.
علائم اسکولیوز ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- انحراف ستون فقرات به یکی یا دو طرف
- شکل غیرطبیعی ستون فقرات
- ناهنجاری در موقعیت کمر
- درد در منطقه کمر و زانو
- سختی در حرکت و محدودیت در حرکت
- تنگی نفس و سایر علائم مرتبط با دستگاه تنفسی
- دیده شدن یک سر شانه بلندتر یا یک سوزن بر روی پوست در ناحیه کمر
در برخی موارد، افزایش خمیدگی در ناحیه سینهای و شکمی به دنبال انحراف ستون فقرات
در بیشتر موارد، علائم اسکولیوز در دوران کودکی و نوجوانی تشخیص داده میشود و در صورتی که بیماری با پیشرفت زیادی همراه باشد، ممکن است نیاز به درمان دارد. در بزرگسالان، اسکولیوز معمولاً با استفاده از رادیولوژی تشخیص داده میشود و به دنبال آن، در صورت نیاز، درمان مناسب صورت میگیرد.
روش تشخیص اسکولیز
تشخیص انحراف ستون فقرات به وسیله پزشکان و متخصصین ارتوپدی صورت میگیرد. برای تشخیص انحراف ستون فقرات، پزشک از ابزارهایی مانند اشعهی ایکس، تصویربرداری مغناطیسی (MRI)، تصویربرداری محاسباتی (CT scan) و یا اسکن ۳ بعدی (3D scan) استفاده میکند.
علاوه بر روشهای تصویربرداری، پزشکان برای تشخیص انحراف ستون فقرات از روشهای دیگری نیز استفاده میکنند. این روشها عبارتند از:
- ارزیابی تاریخچهی پزشکی بیمار: پزشک با پرسش سوالات مربوط به علائم و نشانههای دیده شده در بیمار و همچنین مشاهدهی شیوع بیماری در خانوادهی بیمار، سعی در تشخیص انحراف ستون فقرات دارد.
- ارزیابی جسمانی: پزشک با بررسی بدن بیمار و انجام آزمایشهایی مانند اندازهگیری قد، اندازهگیری دور سینه، تفحص ترکیب بدنی و سایر آزمایشهای مشابه، میتواند به تشخیص انحراف ستون فقرات برسد.
- ارزیابی قابلیت حرکت: پزشک با بررسی قابلیت حرکت بیمار در ناحیهی ستون فقرات، میتواند به تشخیص انحراف ستون فقرات برسد.
- اندازهگیری زاویهی انحراف: پزشک با استفاده از ابزارهایی مانند گونیومتر، زاویهی انحراف ستون فقرات را اندازهگیری میکند.
در هر صورت، تشخیص دقیق انحراف ستون فقرات، نیازمند ارزیابی کامل توسط پزشک متخصص و استفاده از تجهیزات تخصصی است.
انواع روش های درمان انحراف ستون فقرات
روشهای درمان انحراف ستون فقرات به وابستگی به نوع و شدت انحراف و وضعیت عمومی بیمار تعیین میشود. در ادامه به برخی از روشهای درمانی که برای درمان انحراف ستون فقرات استفاده میشوند، اشاره شده است:
- فیزیوتراپی: به عنوان یکی از روشهای اساسی درمان انحراف ستون فقرات شناخته شده است. درمان فیزیوتراپی شامل تمرینات و تکنیکهای اصلاحی برای تقویت عضلات در ناحیه ستون فقرات و بهبود نگهداری وضعیت شکلی است.
- ارتوز: استفاده از ارتوز (دستگاههای پوشیدنی) میتواند به کنترل و اصلاح شکل ستون فقرات کمک کند. ارتوزها برای رفع درد و کاهش فشار بر روی ناحیهی ستون فقرات هم میتواند مؤثر باشد.
- داروها: داروهای ضد التهاب، آرام بخش، و ضد درد میتوانند در کاهش درد و التهاب ناحیهی ستون فقرات مؤثر باشند.
- جراحی: در صورتی که انحراف ستون فقرات به شدت بالا باشد و به روشهای درمانی دیگر پاسخ ندهد، جراحی میتواند گزینهی درمانی آخر باشد.
- تزریقهای درد: تزریقهای درد میتوانند به کاهش درد و التهاب ناحیهی ستون فقرات کمک کنند.
- همچنین، درمان انحراف ستون فقرات ممکن است شامل ترکیبی از روشهای مختلف باشد. برای درمان انحراف ستون فقرات، همیشه بهتر است با پزشک یا متخصص ارتوپدی مشورت کنید.
نتیجه گیری درباره بیماری اسکولیز در کودکان
بیماری اسکولیز در کودکان یک حالت پزشکی است که میتواند به صورت ارثی و یا به دلیل عواملی مانند بارداری، صدمات، بیماریهای عضلانی و اعصابی و یا نوعی از عفونتها رخ دهد. در صورتی که شدت انحراف ستون فقرات بالا باشد، میتواند علائمی مانند درد، محدودیت در حرکت، تغییر در شکل بدن و تأثیر بر کیفیت زندگی فرد را به همراه داشته باشد.
تشخیص دقیق انحراف ستون فقرات نیازمند ارزیابی کامل توسط پزشک متخصص و استفاده از تجهیزات تخصصی است. برای درمان انحراف ستون فقرات میتوان از روشهای مختلفی مانند فیزیوتراپی، ارتوز، داروها، جراحی و تزریقهای درد استفاده کرد. همچنین، همیشه بهتر است به عوامل و علائم آن حساس بوده و در صورت وجود هرگونه نگرانی، به پزشک مراجعه کرد.