در برخی مناطق، روشهای ارتوپدی غیرمعمول که به دلیل COVID-19 به تعویق افتاده بودند اکنون از سر گرفته می شوند. در چنین شرایطی سوالی برای بیماران مربوط به جراحی شانه به وجود می آید که با وجود ویروس کویید 19 یا همان کرونا ویروس اگر عمل جراحی ارتوپدی به تعویق بیفتد چه باید کرد؟
ما در کلینیک زانو دکتر حبیب رشادی در این مطلب می خواهیم روش دیگری را جهت درمان به شما معرفی کنیم.
آرتروسکوپی روشی است که جراحان ارتوپدی برای معاینه، تشخیص و درمان مشکلات داخل مفصل از آن استفاده می کنند.
آرتروسکوپی شانه چیست؟
کلمه آرتروسکوپی از دو کلمه یونانی “arthro” (مشترک) و “skopein” (برای نگاه) گرفته شده است. این اصطلاح به معنای واقعی کلمه به معنای “نگاه کردن به مفصل” است. در طی آرتروسکوپی شانه، جراح شما یک دوربین کوچک به نام آرتروسکوپ را به مفصل شانه شما وارد می کند. این دوربین تصاویر را بر روی مانیتور ویدیویی نشان می دهد و جراح شما از این تصاویر برای هدایت ابزارهای جراحی مینیاتوری استفاده می کند.
از آنجا که آرتروسکوپ و ابزارهای جراحی نازک هستند، جراح شما می تواند از برش های بسیار کوچک استفاده کند، نه برش های بزرگتر مورد نیاز برای جراحی استاندارد. این امر باعث درد کمتری برای بیماران می شود و مدت زمان بهبودی و بازگشت به فعالیت های موردعلاقه را کوتاه می کند.
آرتروسکوپی شانه درمان و بهبودی از عمل جراحی را آسانتر و سریعتر از آنچه قبلاً تصور می شد انجام داده است.
سوالات مربوط به آرتروسکوپی شانه
آناتومی شانه
شانه شما مفصل پیچیده ای است که توانایی حرکت بیشتر از هر مفصل دیگر بدن را دارد. شانه از سه استخوان تشکیل شده است:
- استخوان بازوی فوقانی (humerus)
- تیغ شانه (کتف)
- کولاربون (کلاویک)
توپ و سوکت
سر استخوان بازوی فوقانی شما به یک سوکت گرد در تیغه شانه شما می رسد. این سوکت را glenoid می نامند. یک بافت کشویی به نام غضروف مفصلی سطح توپ و سوکت را در بر می گیرد. سطح صاف و بدون اصطکاک ایجاد می کند که به استخوان ها کمک می کند تا به راحتی در کنار یکدیگر سرخ شوند. glenoid توسط غضروف فیبری قوی به نام labrum حلقه می شود. لابام واشر اطراف سوکت را تشکیل می دهد، به پایداری می افزاید و مفصل را کوسن می کند.
کپسول شانه
مفصل توسط باندهای بافتی به نام رباط ها احاطه شده است. آنها یک کپسول تشکیل می دهند که مفصل را در کنار هم نگه می دارد. سطح زیرین کپسول توسط یک غشای نازک به نام سینوویوم خط کشیده شده است. مایع سینوویال را تولید می کند که مفصل شانه را روان می کند.
روتاتور کاف
چهار تاندون کپسول شانه را محاصره کرده و به نگه داشتن استخوان بازو در محور سوکت خود کمک می کند. به این ماده تاندون ضخیم، کاف روتاتور گفته می شود. دکمه سر سوراخ را پوشانده و آن را به تیغه شانه شما وصل می کند.
بورسا
یک کیسه روان کننده به نام بورس بین کاف روتاتور و استخوان بالای شانه شما (آکرومیون) وجود دارد. بورس به شما کمک می کند تا هنگام حرکت بازو، تاندونهای کاف روتاتور را به راحتی صاف کند.
توصیه های لازم در زمان آرتروسکوپی شانه
در صورت داشتن شرایط دردناک که به درمان غیر جراحی پاسخ نمی دهد، پزشک ممکن است آرتروسکوپی شانه را توصیه کند. درمان غیر جراحی شامل استراحت، فیزیوتراپی و داروها یا تزریقاتی است که می تواند التهاب را کاهش دهد و باعث می شود بافت های آسیب دیده بهبود یابد. التهاب یکی از واکنشهای طبیعی بدن در برابر آسیب یا بیماری است. در مفصل شانه آسیب دیده یا بیمار، التهاب باعث تورم، درد و سفتی می شود. جراحات، استفاده بیش از حد و سایش و پارگی ناشی از سن، بیشتر مشکلات شانه را بر عهده دارد. آرتروسکوپی شانه ممکن است علائم دردناک بسیاری از مشکلات که به تاندونهای روتاتور کاف، لابروم، غضروف مفصلی و سایر بافتهای نرم اطراف مفصل آسیب می رساند، تسکین یابد.
روشهای معمول آرتروسکوپی
- تعمیر دکمه روتاتور
- برداشتن یا ترمیم لابروم
- ترمیم رباط ها
- از بین بردن بافت ملتهب یا غضروف شل
- تعمیر دررفتگی مکرر شانه
روش های کمتری مانند ترشحات عصبی، ترمیم شکستگی و برداشتن کیست نیز با استفاده از آرتروسکوپ قابل انجام است. برخی از عمل های جراحی مانند تعویض شانه هنوز به عمل جراحی باز و برش های گسترده تر نیاز دارند.
برنامه ریزی برای جراحی آرتروسکوپی شانه
جراح ارتوپدی شما ممکن است از شما بخواهد که به پزشک اصلی خود مراجعه کنید تا مطمئن شوید که هیچ مشکلی پزشکی که باید قبل از جراحی شما برطرف شود ندارید. آزمایشات خون، الکتروکاردیوگرام یا اشعه ایکس قفسه سینه ممکن است لازم باشد تا جراحی شما با اطمینان انجام شود. اگر خطرات سلامتی خاصی دارید، ممکن است ارزیابی گسترده تری قبل از عمل انجام شود.
حتماً جراح ارتوپدی خود را در مورد هرگونه دارو یا مکمل مورد استفاده خود مطلع کنید. ممکن است لازم باشد قبل از عمل برخی از این موارد را متوقف کنید. اگر به طور کلی سالم هستید، آرتروسکوپی شما به احتمال زیاد به صورت سرپایی انجام می شود. این بدان معناست که دیگر نیازی به اقامت شبانه در بیمارستان نخواهید داشت.
بیمارستان یا مرکز جراحی قبل از موعد با شما تماس خواهند گرفت تا جزئیات خاصی در مورد روش خود ارائه دهید. حتماً دستورالعمل های مربوط به چه موقع رسیدن را رعایت کنید و به خصوص در مورد چه زمان از خوردن یا آشامیدن خودداری کنید.
قبل از عمل، یکی از کارکنان بیهوشی در مورد گزینه های بیهوشی با شما صحبت خواهد کرد. آرتروسکوپی شانه ممکن است با استفاده از بلوک های عصبی منطقه ای انجام شود که شانه و بازوی شما را بی حس می کند. این داروی بی حسی در پایه گردن یا بالای شانه شما تزریق می شود. اینجاست که اعصابی که احساس کنترل در شانه و بازوی شما را کنترل می کنند قرار دارند. علاوه بر استفاده از آن به عنوان بی حس کننده در حین عمل، یک بلوک عصبی برای چند ساعت پس از اتمام عمل جراحی به کنترل درد کمک خواهد کرد. بسیاری از جراحان بلوک های عصبی را با بیهوشی عمومی سبک ترکیب می کنند زیرا بیماران می توانند در مدت زمان لازم برای تکمیل عمل جراحی در یک موقعیت باقی نمانند. بیشتر اقدامات آرتروسکوپی کمتر از یک ساعت طول می کشد ، با این وجود طول عمل شما بستگی به آنچه جراح شما پیدا می کند و چه ترمیم هایی لازم است، خواهد بود.
عوارض آرتروسکوپی شانه
بیشتر بیماران عوارض ناشی از آرتروسکوپی شانه را تجربه نمی کنند. با این حال مانند هر عمل جراحی، خطرات زیادی وجود دارد. اینها معمولاً جزئی و قابل درمان هستند. مشکلات احتمالی آرتروسکوپی شامل عفونت، خونریزی بیش از حد، لخته شدن خون و آسیب به رگ های خونی یا اعصاب است. جراح شما در مورد عوارض احتمالی قبل از عمل با شما صحبت خواهد کرد.
جمع بندی
از آنجا که بیماران شرایط سلامتی متنوعی دارند، زمان بهبودی کامل برای همه متفاوت است. اگر ترمیم جزئی داشته باشید ممکن است به سورتمه ای نیاز نداشته باشید و ممکن است قدرت شما پس از مدت کوتاهی از توان بخشی بازگردد. شما ممکن است در طی چند روز بعد ز انجام آرتروسکوپی شانه بتوانید به محیط کار خود برگشته و کارهای روزمره تان را انجام دهید.
اگرچه برش ها در آرتروسکوپی اندک هستند، با این روش می توان آسیب های گسترده ای را در مفصل ترمیم کرد. بهبودی کامل ممکن است چندین ماه طول بکشد. اگرچه می تواند یک روند آهسته باشد، پیروی از دستورالعمل های جراح و برنامه توانبخشی برای نتیجه موفقیت آمیز بسیار مهم است.